رفتن به نوشته‌ها

نکات فنی در مورد ساخت گلخانه

اسکلت گلخانه :

اسکلت بخشی از گلخانه است که پوشش پلاستیکی یا شیشه ای را نگه میدارد. اسکلت گلخانه باید محکم و سبک بود و در عین حال ارزان و با دوام باشد و تا حد امکان سایه کمتری داشته باشد. در حال حاضر اسکلت گلاخنه را بیشتر با آهن گالوانیزه و یا آلومینیم می سازند و در بعضی موارد از چوب هم استفاده میشود که هم ارزانتر است و هم ساخت آن آسانتر است، ولی این اسکلتها زود می پوسند و در ضمن برای استحکام بیشتر باید از قطعات چوبی ضخیمتری استفاده کرد که این امر سبب کاهش نفوذ نور آفتاب بداخل گلخانه می گردد.

در حال حاضر دو نوع گلخانه رواج دارد:

در گلخانه های دو طرفه دیوارهای جانبی عمودی هستند و سقف آنها حالت مثلثی دارد. در گلخانه کوآنست از کمانهای لوله ای یا چوبی (بیشتر لوله های فولادی) استفاده می شود در این روش کمانها را که دارای قوسی حدود ۱۸۰° هستند بموازات هم و بفواصل مشخص (۱.۵-۳.۵ m) در زمین فرو می کنند و کمانها بوسیله تیرهای افقی که در امتداد طولی گلخانه قرار دارند بهم اتصال می یابند و مستحکم می شوند. فاصله تیرهای افقی که بطور موازی در روی کمانها قرار گرفته و اولین کمان را به آخرین کمان وصل می کنند، ۱۰۰-۱۵۰ cm است. به این ترتیب یک فضای درونی بزرگ و واحد بوجود می آید. برای پوشاندن گلخانه کوآنست معمولاً از پلاستیک استفاده می کنند. بدین منظور در فواصل بین لوله های افقی و بفاصله ۲۵-۳۰cm سیمهای گالوانیزه به موازات لوله های افقی نصب می کنند که برای پوشش پلاستیکی سطح مناسبی بوجود می آورند و پس از پوشاندن گلخانه با پلاستیک تعدادی از همین سیمها روی پوشش پلاستیکی نصب می شوند تا پوشش گلخانه مستحکم تر شود.

در هنگام ساخت گلخانه باید نکات زیر را در نظر گرفت:

  1. اگر سطح گلخانه خیلی وسیع باشد کنترل درجه حرارت و تهویه آن مشکل می باشد. لذا بهتر است سطح کشت در واحدهای کوچک و جداگانه ۳۰۰-۵۰۰ m2 تفسیم شود.
  2. ارتفاع داربستی که بوته های خیار به آن بسته می شود حدودm 2 است. بنابراین ارتفاع دیواره های جانبی گلخانه باید حداقل ۲ m باشد
  3. شیب سقف باید به اندازه ای باشد که استحکام کافی داشته باشد و آب باران و برف را روی خود نگه ندارد. از طرفی اگر ارتفاع خیلی باشد فضای اضافه گلخانه بیشتر شده و هزینه گرم کردن آن افزایش می یابد. لذا شیب را باید حدود ۲۵-۳۰% گرفت. البته در گلخانه کوآنست بدلیل انحنای سقف این مشکل تا حدود زیادی رفع می شود.
  4. در بعضی مواقع لازم است که هوای گلخانه را خارج کنیم و چون هوای گرم سبک است و معمولاً زیر سقف می ایستد بهتر است در سقف گلخانه دریچه هایی تعبیه شود که در مواقع لازم این دریچه ها باز شده و هوای گرم خارج شود. در گلخانه های کوآنست باز و بسته کردن این دریچه ها مشکل است. لذا در دیواره های جانبی گلخانه و به فاصله ۱-۱.۵ m از سطح زمین دریچه هایی را جاسازی می کنند و در مواقع لزوم آنها را باز می کنند. در ضمن در دو انتهای گلخانه و در نزدیکی سقف دو پنکه (فن) قرار می دهند که هوای گرم زیر سقف را خارج کنند.
  5. برای اینکه در هنگام ورود به گلخانه با باز کردن در ورودی هوای گلخانه بطور ناگهانی عوض نشود بعد از در ورودی یک اتاقک کوچک تعبیه می شود که ابتدا وارد این اتاقک می شویم و سپس به در اصلی گلخانه می رسیم و با باز کردن آن وارد فضای گلخانه می شویم.
  6. در محاسبات گلخانه ها معمولاً وزن برف را در نظر نمی گیرند. چون برف در اثر گرمای گلخانه آب می شود. ولی در مناطقی که خطر ریزش برف سنگین وجود دارد باید پس از بارش گلخانه را گرم کنیم این برف سریعاً آب شود. در غیر اینصورت و بخصوص در گلخانه های دوطرفه خطر خوابیدن سقف وجود دارد.
  7. معمولاً گلخانه های دو طرفه که دارای دیواره های جانبی عمودی هستند در برابر باد به شکل مانع عمل می کنند و لذا بادهای شدید به آن خسارت میزنند. ولی گلخانه های کوآنست به دلیل قوسی شکل بودن جریان باد را ملایم می کنند. به علاوه گلخانه های کوآنست به دلیل انحنایی که دارند برف و باران را روی خود نگه نمی دارند و آب را به راحتی جاری می کنند. لذا در بیشتر نقاط جهان استفاده از گلخانه های کوآنست عمومیت بیشتری یافته است.

طبقه بندی گلخانه ها از نظر ساختمان

گلخانه یکطرفه: سقف از یک طرف شیب دار است. برای جذب عمود نور به داخل گلخانه زاویه سقف با سطح زمین از ۳۰ تا ۵۵ درجه متغییر است.
گلخانه یکطرفه
نیمه دوطرفه: سقف از دو طرف شیب دار است. دیوار شمالی بلندتر از دیوار جنوبی است. در این گلخانه ها مرتفع ترین نقطه سقف گلخانه به اندازه یک سوم عرض گلخانه با دیوار شمالی فاصله دارد.
گلخانه نیمه دوطرفه
دوطرفه: ارتفاع دیواره های جانبی از دو طرف مساوی است. ارتفاع بلندترین نقطه سقف تا ۲/۴ متر و عرض آن ۵/۸-۹ متر و فاصله قوسها از هم ۵/۲-۳ متر متغییر است.
گلخانه دوطرفه
به هم پیوسته: از به هم پیوستن دو یا چند واحد گلخانه دو طرفه حاصل میگردد که می تواند سقف شیروانی، قوسی، گنبدی و دندان اره ای باشد.
گلخانه پیوسته

تقسیم بندی گلخانه از نظر گرما

گلخانه های سرد: ۶-۱۰ درجه سانتیگراد، برای نگهداری درختان و درختچه های زینتی
گلخانه معتدل: ۱۰-۱۵ درجه سانتیگراد، برای نگهداری بگونیا، گلوکسینا، فیلودندرون و …
گلخانه گرم: ۱۸-۲۵ درجه سانتیگراد، برای نگهداری گونه های گرمسیری
گلخانه گرم و مرطوب: ۱۸-۲۵ درجه سانتیگراد، با رطوبت بالا، به هدف تکثیر گیاهان

تقسیم بندی گلخانه ها از نظر جهت مکانی گلخانه

جهت گلخانه های تک واحدی در عرض های بالاتر از ۳۰ درجه شمالی، شرقی-غربی و در عرض های پایین تر باید شمالی-جنوبی باشد زیرا زاویه تابش نور خورشید به مراتب بیشتر است. امتداد گلخانه ها به هیچ وجه نباید در مسیر بادهای غالب و سهمگین قرار گیرد. جهت گلخانه های بهم پیوسته همیشه شمالی-جنوبی می باشد.
جهت ساخت گلخانه

تهویه

معمولا جهت کنترل دما و رطوبت، و نیز تامین دی اکسید کربن مورد نیاز گیاه با استفاده از موارد زیر امکانپذیر است:
-باز و بسته کردن مکانیکی یا اتوماتیک پنجره های کناری و سقفی
-فن های پرفشار دارای ترموستات
-سیستم فن و پد در تابستان به همراه سیستم خنک کننده

سیستم گرمایشی

-حرارت موضعی: با سوزاندن نفت، مازوت و گاز طبیعی در کوره (از دودکش باید استفاده شود، اتیلن حاصل تاثیر منفی روی گیاه دارد)
-حرارت مرکزی: بخار داغ یا آب گرم با استفاده از سیستم شوفاژ، لوله کشی داخل گلخانه و فن های تعبیه شده در داخل گلخانه به جریان می افتد یا هوای داغ حاصل با استفاده از تیوپ های پلاستیکی به جای لوله های آب گرم در داخل گلخانه پخش میگردد.
-حرارت تابشی: با تابش پرتو های مادون قرمز سطح خاک و گیاه گرم می شود (دراین روش چون دمای محیط کمتر از دمای گیاه وخاک است باعث میعان کمتر و در نتیجه از میزان بیماریها کاسته می شود).
-حرارت خورشیدی: با تجمیع حرارت خورشیدی، نگهداری و انتقال آن گلخانه گرم می شود. در این سیستم نیاز به حرارت جایگزین می باشد. امروزه استفاده از فن های کوچک در ارتفاع یک متری بالای گیاه هوای داخل گلخانه به جریان می افتد.
سیستم خنک کننده
در تابستان علیرغم تهویه و بازبودن هواکش ها دمای داخل گلخانه تا ۱۲ درجه سانتیگراد بالاتر از دمای بیرون است. سیستم برودتی معمول در تابستان:
-باز و بسته کردن مکانیکی یا اتوماتیک پنجره های کناری و سقفی
-سیستم فن و پد (Fan & Pad)  در تابستان

 

سیستم سایه دهی

در فصل تابستان که شدت و مدت تابش خورشیدی بیشتر است و می تواند برای گیاهان داخل گلخانه مضر باشد از سیستم سایه دهی با پرده های پلی استری آلمینیومی استفاده می شود و نیز از پرده های سیاه (از ساعت  ۳ عصر تا ۸ صبح فردا به مدت ۱۶ ساعت) برای تاریکی دهی به منظور کاهش طول مدت روز (افزایش طول شب) استفاده می گردد.

سیستم تغذیه با گاز دی اکسید کربن

-دی اکسید کربن یکی از مواد اولیه فرایند فتوسنتز است و موجب ایجاد ماده خشک گیاه میگردد.
-نزدیک به ۴۰درصد وزن ماده خشک گیاه را کربن تشکیل می دهد. گیاه در فرآیند فتوسنتز از کربن ایزوتوپ ۱۲ استفاده می نماید.
-میزان گاز دی اکسید کربن در هوای آزاد حدود ۳۵۰ PPM (0035/0 %) و اکسیژن ۲۱درصد است. غلظت گاز دی اکسید کربن در زمستان به ۲۰۰ PPM کاهش می یابد. استفاده از بخاریهای گاز سوز با شعله آبی (که نشانگر احتراق کامل است) و یا تزریق مستقیم دی اکسید کربن مایع از روش های مرسوم جبران کمبود دی اکسید کربن درگلخانه ها در طی فصل زمستان می باشد.
-در هوای آفتابی و نور زیاد از دی اکسید کربن بیشتری می توان استفاده کرد. در این حالت دما نیز باید بالای نگهداشته شود. دوره تغذیه دی اکسید کربن از ساعت ۱۰ صبح تا ۳ عصر مناسب خواهد بود.
میخک از پرمصرف ترین گیاهان نسبت به دی اکسید کربن می باشد و ژربرا، گل رز، گلایل و آلستومریا در رتبه های بعدی قرار دارند. کنترل اتوماتیک میزان تزریق گاز دی اکسید کربن (CO2) امروزه میسر می باشد.

تغذیه و سطح مناسبی از یون های مغذی

گیاهان برای ادامه زندگی نیاز به تغذیه و عناصر معدنی خاصی دارند که طی مکانیزمی آنها را از خاک جذب می نمایند. این عناصر به تعداد ۱۷ عنصر ضروری هستند که هر کدام از آنها به میزان مشخصی مورد نیاز است. عناصر ضروری برای گیاهان در ۳ گروه عمده قرار میگیرند:
۱-عناصری که از آب و هوا تامین می شوند، نظیر: کربن و اکسیژن از دی اکسید کربن هوا، و هیدروژن از فتولیز آب
۲-عناصر پرمصرف: نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد
۳-عناصر کم مصرف: آهن، منگن، روی، مس، بر، مولیبدن، نیکل و کلر

منابع:

http://www.ybsco.ir/post/khiar-golkhane-amoozesh.aspx?lang=tr

http://www.agronomist.ir/article/1/314/%DA%AF%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87

 

منتشر شده در گلخانه هوشمند

اولین باشید که نظر می دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *